Hoewel de verduurzamingsplannen goed werden ontvangen, heerste op het CES-event het breed gedragen gevoel dat deze strategieën alléén niet voldoende zijn: “We bieden ons CES-rapport vandaag aan, maar we pakken ‘m ook direct weer terug. Er is werk aan de winkel," aldus de clusterregisseur van Noord-Nederland.” 

34,6 Mton CO2-reductie in 2030, een regionaal CO2-netwerk en extra netwerkverbindingen. Allemaal stappen die nodig zijn om onze industrie te verduurzamen. Met de nieuwe Cluster Energie Strategieën (CES 3.0) bracht elk industriecluster in beeld hoe de industrie in dat cluster gaat verduurzamen. Deze rapporten kun je op deze pagina online lezen.

Naast de rapporten van de vijf geografische clusters leverde stichting cluster 6 ook provinciale CES’en op die verduurzamingsplannen van de decentrale industrie beschrijven. Hoewel de verschillende clusters hun rapporten met trots aanboden, klonken er tijdens de pitches en het panelgesprek ook kritische geluiden in de zaal in de Malietoren: “Ik sta hier trots, enthousiast en een beetje ongeduldig”, “Met de provinciale CES’en zetten we geen punt, maar een komma”, “Er is dialoog nodig op de inhoud en nieuwe oplossingen moeten we toetsen.” 

‘Energielek’ 

Tijdens het panelgesprek viel onder meer ook het woord ‘energielek’. Een subtiele verwijzing naar de energie die alle betrokken partijen hebben gestoken om een goed, volledig beeld te geven van de mogelijkheden van de verschillende industrieclusters om te verduurzamen. De zaal knikt instemmend: het is goed dat de rapporten er liggen, maar het heeft wel de nodige tijd en energie gekost. Mark Verheijen, clusterregisseur van industriecluster Chemelot, stelt voor om even een ‘CES-pauze’ in te lassen en niet meteen een CES 4.0 op te zetten. “We moeten maar eens aan de slag met wat er nu ligt,” aldus Verheijen.  

Kracht van de CES zit hem in de samenwerking 

Met die kritische geluiden is niet gezegd dat er met het opstellen van de nieuwe (p)CES’en overbodig werk is verzet. Sterker nog: “De kracht van de CES 3.0 zit ‘m in de samenwerking van de verschillende betrokken partijen,” aldus Marijke Kellner- van Tjonger van Gasunie.

Robin Duvaloois van industriecluster Rotterdam-Moerdijk onderstreepte dit in zijn pitch. “In de CES komt het allemaal samen en wordt inzichtelijk wie allemaal betrokken is bij de verduurzaming van de verschillende industrieclusters. De CES geeft inzicht in meer dan 300 verduurzamingprojecten.” En ook Cluster 6 deelt die mening tijdens de pitchronde. “Het was ontzettend veel werk, maar nu hebben we wel inzicht in de verduurzaming van de cluster 6-bedrijven in 9 provincies. We hebben intensief samengewerkt met industrie, netbeheerder en provincies. Dat is ontzettend belangrijk. De opgaven zijn bekend en tegelijkertijd zijn de uitdagingen groot: cluster 6 bedrijven zijn minder geclusterd met grotere afstand tot hoofdinfrastructuur. Het is een uitdaging om deze bedrijven mee te krijgen,” lichtte projectleider Maarten van der Wal toe. 

Nu aan de slag 

Vrijwel alle aanwezigen onderschreven de conclusie dat het nu tijd is voor actie en om aan de slag te gaan met de plannen en strategieën die in de CES 3.0 staan “We bieden ons CES-rapport vandaag aan, maar we pakken ‘m ook direct weer terug. Er is werk aan de winkel,” aldus Tjisse Stelpstra, clusterregisseur van industriecluster Noord-Nederland. Marijke Kellner-van Tjonger van Gasunie is er ook duidelijk over. “Het is tijd voor actie en vervolg. We moeten nu echt naar de uitvoering. De knelpunten zijn nu echt wel in zicht.” 

Serieuze knelpunten

Toch geeft GasUnie aan dat we alert moeten blijven op blinde vlekken op infrastructuur gebied. Maar ook knelpunten zoals netcongestie op het elektriciteitsnet en het gebrek aan personeel worden door de verschillende industrieclusters gezien als serieuze knelpunten bij het verduurzamen van de industrie. Duvaloois: “Bedrijven en netbeheerders willen in actie komen. Maar we hebben te maken met netcongestie, hoge energieprijzen, een tekort aan personeel en een vertraagde Delta Rhine Corridor. Er is op dit moment voor bedrijven geen sprake van een sluitende business case. We moeten weten aan welke knoppen we kunnen draaien.”  

In de pitch van Cluster 6 werd ook de twijfel over de realiseerbaarheid van de plannen gedeeld. “We hadden gehoopt op inzicht in realiseerbaarheid. Daarnaast zijn er ook investeringsbeslissingen nodig. We zijn op zoek naar zekerheid,” aldus Van der Wal. De clusterregisseur van Chemelot is ook stellig: “Waar doen we dit nu eigenlijk voor? Ik zie de definitieve investeringsbeslissingen als hoogste doel van het CES. Maar hoeveel van die beslissingen hebben we nu gemaakt? Om tot die beslissingen te komen, moeten we ons ook bewust zijn van de knelpunten en hoe we daar omheen kunnen werken. Projecten als Furec zijn bijvoorbeeld cruciaal voor de materiaaltransitie,” aldus Verheijen. 

Minister KGG ontvangt rapporten

Sophie Hermans, minister van Klimaat en Groene Groei, nam op het CES-event de (provinciale) CES rapporten in ontvangst uit handen van de verschillende industrieclusters. Ze was onder de indruk van het enthousiasme en de betrokkenheid van de partijen rondom het verduurzamen van de industrie. Ook merkte ze het ongeduld op onder de aanwezigen. “We moeten het met z’n allen gaan doen. Het kan ook niet anders. Daar is het te belangrijk voor. We moeten met alle betrokken partijen aan de slag en informatie delen. We zetten in op groene groei: de energietransitie zit boordevol kansen voor Nederland en toekomstige generaties om geld te verdienen. En daar kunnen we dan ook anderen weer mee te helpen. Nationaal en internationaal.” 

Rondetafelgesprekken en borrel

Na het overhandigen van de (provinciale) CES’en aan de minister, lieten de aanwezigen hun gedachten gaan over waterstof, het Data Safe House en de infrastructuur van de elektriciteit en de versnelling daarvan, warmte in de industrie en energiebesparing & elektrificatie. Na afloop werd nog bijgepraat onder het genot van een borrelhapje en -drankje. 

Kleine beeldimpressie van de dag