Net als de rest van de Europese industrie verbindt de hoofddirectie van BASF zich aan de klimaatdoelen, met als doel om in 2050 netto-nul emissie te behalen. Sitemanager Sjoerd Visser denkt dat Heerenveen vooruit kan lopen op de doelen. Het lukte hem al om het energieverbruik met 30% terug te dringen door de processen anders in te richten. Visser: “We lieten een externe partij onze warmtebalans her-evalueren. Die zagen al snel dat we veel warmte produceerden terwijl we verder op in het proceswarmte wegkoelden. We maken sommige producten met een exotherm proces dat warmte oplevert. Door de interne stromen beter op elkaar af te stemmen, was het mogelijk 2 gasgestookte absorptiekoelers met een vermogen van elk 1,25 megawatt te vervangen door kleinere elektrische varianten. Daardoor konden we 3 gasmotoren verwijderen en hadden we geen warmtekrachtinstallatie meer nodig.”
Grondstofverwerking zorgt voor meeste CO₂-uitstoot.
Ondanks de forse energiewinst, gebruikt de fabriek nog steeds aardgas dat Visser graag vervangen ziet door elektriciteit. “Tegelijkertijd moet je wel realistisch blijven over de impact van je inspanningen", zegt Visser. “We hebben berekend dat onze fabriek ongeveer 4% CO₂ toevoegt aan de koolstof voetafdruk van producten. Het overgrote deel van de CO₂-voetafdruk is de verwerking van de fossiele grondstoffen. Door deze te vervangen voor biobased of circulaire alternatieven bereik je veel meer.”
Dat Visser deze route serieus neemt, blijkt wel uit de recente biomassabalanscertificering die BASF Heerenveen ontving. Visser: “Dankzij dit International Sustainability and Carbon Certification (ISCC)-certificaat kunnen onze klanten laten zien welk deel van hun grondstoffen op biologische basis is. Hun klanten stellen namelijk steeds vaker eisen op dit gebied.
De transitie naar grondstoffen op biologische basis brengt wel hogere kosten met zich mee. Deze factor maakt het moeilijker voor klanten om voor de duurzame variant te kiezen en tegelijkertijd concurrerend te blijven. Ik denk dat vergroting van het aandeel biobased grondstoffen een groot deel van de CO₂-voetafdruk kan verlagen.
Toch is op dit vlak nog veel onderzoek en ontwikkeling nodig. Nu vervangen we namelijk nog fossiele grondstoffen voor biologische varianten met dezelfde eigenschappen. Terwijl je wellicht beter kunt kijken naar biologische oplossingen die ook een gunstige impact hebben op het verwerkingsproces. Veel processen die in de natuur plaatsvinden, hebben namelijk veel minder energie nodig.”
Nieuwe productielijn is CO₂-neutraal
Toch lukt het nog steeds om ook de eigen processen energiezuiniger te krijgen. Zo nam BASF Heerenveen vorig jaar een geheel nieuwe productielijn in gebruik zonder CO₂-uitstoot. “De installatie zelf wordt elektrisch aangedreven”, zegt Visser. “De stroom die we daarvoor nodig hebben, kopen we groen in. We pasten de bestaande hulpinstallaties zo aan dat we geen extra warmtebronnen nodig hadden. Maar daarmee zijn we er nog niet. We gebruiken voor een deel van het proces nog steeds gas en ook de reststoffen uit de productie verbranden we in een oliefornuis om er hete olie van te maken. Je kunt je ook afvragen of daar een duurzamer alternatief is te vinden. Die reststoffen kunnen we immers niet verder verwerken of afvoeren. Als daar geen alternatieve toepassing voor is gevonden, is verbranden nog steeds de meest duurzame optie.
Een andere oplossing is er nog niet
Het aandeel aardgas zouden we kunnen vervangen voor waterstof, maar er kan niet zomaar een aftakking komen voor de geplande waterstofpijplijn. Deze is al snel te duur. En ook elektrificatie van de warmtevraag loopt tegen grenzen aan omdat we in een congestiegebied zitten. We koersen nu af richting nieuwe elektrische capaciteit in 2027, daarvoor zijn we nu bezig met de aanvraag. Hoewel elektrificeren meerkosten met zich meebrengt, gaan we wel voor deze transitie. We moeten nu kleine stapjes zetten omdat de aansluiting pas in 2027 gereed zal kunnen zijn.
We kijken nog steeds binnen de contouren van de roadmap wat we kunnen doen. Als apparaten zijn afgeschreven, vervangen we ze door energiezuinige of elektrische varianten. We blijven dan ook op koers en zorgen dat we blijven bijdragen aan het behalen van de klimaatdoelstellingen.”
Meer informatie
Wat vind jij van onze verhalen?
Help ons onze verhalen te verbeteren door onze vragenlijst in te vullen. Dit kost slechts 5-10 minuten.
Vul onze vragenlijst in