De meesten zullen bij de opslag van elektriciteit denken aan batterijen. Niet heel vreemd, aangezien de loodaccu een van het oudste en bekendste opslagmedium is. Niet alleen auto’s profiteren van de chemische opslag, maar ook datacenters gebruiken accu’s als backup voor als de stroom uitvalt.
Arne Eindhoven van Battery as a Service (BaaS) zag dat deze accu’s in de praktijk weinig werden ingezet. De ondernemer besloot de opslagcapaciteit aan te bieden aan het mkb. Klanten kunnen de batterijen kopen of gebruik maken van de batterijen 'as a service', oftewel: leasen. Dankzij deze constructie biedt BaaS circulaire opslagcapaciteit tegen de helft van de kosten van een lithium-ion systeem.
Eindhoven: “’Door het faciliteren van een lokale energieopslag krijgt het regionale bedrijfsleven de mogelijkheid om nieuwe initiatieven en verdienmodellen te ontwikkelen in plaats van te investeren in kostbare netuitbreidingen bij netbeheerders. Zo kunnen ondernemers die willen verduurzamen, maar niet de benodigde netaansluiting kunnen krijgen, energie opwekken op het dak of terrein via een lokale energieopslag.’’
Vliegwiel
Energie kan ook mechanisch worden opgeslagen. Door een zware ronde schijf elektrisch in beweging te brengen, houdt deze de energie vast. S4 Energy kreeg het voor elkaar een dergelijk vliegwielsysteem te bouwen van 5 ton met een diameter van 2,6 meter en met een omloopsnelheid van maximaal 1.800 toeren. Eén vliegwiel kan 1 megawatt vermogen in- en uitschakelen in milliseconden.
Het mooie is dat het systeem schaalbaar is, door meerdere vliegwielen te koppelen. Maar het vult ook heel mooi de nadelen van batterijopslag op. Batterijen gedijen namelijk beter bij een gelijkmatige belasting, terwijl een vliegwiel heel grote fluctuaties kan verwerken.
Het bedrijf heeft het systeem onder andere ingezet bij Windpark Luna in Heerhugowaard. Het vliegwiel verhoogt hier in combinatie met lithium-ion batterijen de efficiëntie van het windpark. Het systeem levert daarnaast diensten aan Tennet om bij te dragen aan de netstabilisatie, zodat de frequentie van het grid zo dicht mogelijk bij 50 hertz blijft. Ook als het even niet waait. Het vliegwiel voorkomt piekbelasting in de batterijen, waardoor deze veel langer meegaan. S4 Energy ontwikkelde ook de software voor deze optimalisatie.
Er zijn echter nog veel meer toepassingen voor de opslagcombinatie mogelijk. Zo wordt er nu een vliegwiel ingezet bij een havenkraan, die nu zonder verzwaring van de netaansluiting kan worden geëlektrificeerd. Het vliegwiel levert het hoge vermogen dat gevraagd wordt bij het hijsen en slaat de energie op die vrijkomt bij het laten zakken van een lading. Die energie kan de kraan vervolgens weer inzetten bij het hijsen.
IJssilo’s
Nog een andere manier van opslag is de thermische variant. Bijvoorbeeld door elektroboilers heet water te laten maken bij een overschot aan duurzame elektriciteit. Door het water op te slaan in een geïsoleerd opslagvat, ontstaat een warmtebuffer die bedrijven later kunnen inzetten als de elektriciteitsproductie afneemt.
Het Finse Tankki doet hetzelfde, maar dan met koude. Het bedrijf bouwde en installeerde al diverse ice bank silo’s voor met name de zuivelindustrie, de voedingsmiddelenindustrie en brouwerijen. Het bedrijf beweert met een dergelijke energieopslag tot zo’n 30% van de energiekosten te besparen.
Volgens directeur Antti Rantala levert het koudesysteem het hoogste rendement bij bedrijven met een fluctuerende elektriciteitsconsumptie. “Bij een overschot aan duurzame energie bevriest het systeem water. Die koude kunnen bedrijven weer inzetten in hun koelprocessen. Dat biedt met name voor ijsproducenten, maar ook andere voedingsmiddelenbedrijven een interessante manier om pieken in vraag en aanbod af te vlakken. Bijkomend voordeel is dat bedrijven ook een nood koude-voorziening hebben op het moment dat de energievoorziening uitvalt.”
Ook dit systeem is schaalbaar en Tankki biedt 42 verschillende types ice bank silo’s aan met capaciteiten van 1.00 tot 7000 KWh. Het bedrijf bouwde al een installatie bij een klant met een totale capaciteit van 3 MW thermisch vermogen.
Inspiratietour Energieopslag
Het Platform Verduurzaming Industrie organiseert dinsdag 15 november (van 15.00 tot 16.30 uur) een online inspiratietour over energieopslag. Karin Husmann van S4 Energy , Arne Eindhoven van BaaS en Antti Rantala van Tankki bespreken dan de kansen van energieopslag voor de industrie. Deelname is gratis. Dus
schrijf je snel in.