De projecten met de grootste geldstromen zitten in het Innovation Fund, Versnelde Klimaatinvesteringen Industrie (VEKI) 3 en de Demonstratie Energie- en Klimaatinnovatie (DEI+). Uit het Innovation Fund gaat € 108 miljoen naar het FUREC-project, wat staat voor Fuse Reuse Recycle. Het FUREC-project produceert waterstof voor de chemische industrie op basis van afvalstromen in plaats van met aardgas.

Stijging

Het aantal circulaire economie (CE)-projecten waarvoor subsidie is verleend, is gestegen in 2021 met 630, een toename van 32,6 % ten opzichte van 2020. De verleende CE-subsidie is € 211,6 miljoen hoger dan in 2020 en bedraagt nu € 429,1 miljoen.

Door de Europese subsidies uit het Innovation Fund, Horizon Europe en Europees Fonds Regionale Ontwikkeling (EFRO) is er een grote stijging te zien. Op nationaal gebied is er zelfs een

vertwaalfvoudiging te zien bij de VEKI ten opzichte van het jaar ervoor. Dat maakt dat het totale percentage circulaire subsidies gestegen is tot 26%.

Het aandeel biobased projecten is gestegen. Ging er in 2020 nog € 78,9 miljoen naar biobased projecten, in 2021 was dat € 223,9 miljoen.

Het Innovation Fund is een nieuwkomer in 2021 in de circulaire database met een grote

impact. De daaropvolgende projecten zitten rond de € 10 miljoen met als onderwerp plastic recycling, het maken van bouwmaterialen uit grassen, en CO2 hergebruik. Het gaat hier voornamelijk over projecten in de demonstratiefase

Fiscale vrijstelling

Naast de subsidies ging er ook € 114,7 miljoen aan fiscale vrijstelling via Wet Bevordering Speur- en Ontwikkelingswerk (WBSO) en Milieu-investeringsaftrek (MIA) en de Willekeurige afschrijving milieu-investeringen (Vamil) naar circulair onderzoek en investeringen. Dit komt neer op 38% van het totale MIA\Vamil- budget en 5% van het WBSO-budget. De WBSO stimuleert innovatie en laat ons zien met welke thema’s van innovatie we in Nederland bezig zijn. Zo zien we dat met deze 5% het speur- en ontwikkelingswerk gericht op de circulaire economie nog niet bovenaan de agenda van bedrijven staat.

Circulaire projecten

Van de relevante subsidies en fiscale regelingen voor circulaire economie gaat gemiddeld 17% naar circulaire projecten. In 2020 was dit gemiddeld 9%. In 2021 steunde het Rijk, de EU en provincies de circulaire economie in Nederland met totaal € 634,6 miljoen. De verdeling was:

• De Europese unie droeg € 257,8 miljoen bij in 2021, 3,6 keer zo veel als in 2020 (€ 72 miljoen).
• De provincies betaalden voor zover bekend € 16,3 miljoen.
• Het Rijk investeerde € 155,1 miljoen aan subsidies, 10,8% meer dan in 2020 (€ 140 miljoen). Aan fiscale tegemoetkomingen investeerde het Rijk € 114,7 miljoen, 48,4% meer dan in 2020 (€ 77,3 miljoen).
• Via geldstromen van het Rijk buiten Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en Regieorgaan SIA om, ging ongeveer € 90,8 miljoen naar circulaire projecten. Daarvan besteedde de Wageningen Universiteit € 16,3 miljoen.