De productie van papier en karton is al grotendeels circulair, maar het proces heeft nog steeds wel veel energie nodig. De meeste energie zit in de droogpartij, waar droogcilinders ongeveer 50% water uit het papier verdampen. Die cilinders worden verwarmd door stoom van de warmtekrachtcentrale (WKC).
“Stoom is nog steeds het beste medium om papier te drogen”, zegt utilitiesmanager Bram Goorts. “We kijken wel strategisch meer naar hoe we die stoom opwekken. Een WKC is alleen economisch rendabel bij een lage gasprijs en hoge stroomprijs. Toen we zo’n 4 jaar geleden zagen dat een stoomketel uit 1960 tegen het einde van zijn technische levensduur liep, onderzochten we of het interessant was hier voor een e-boiler te kiezen. Sappi committeerde zich immers aan de Europese CO₂-emissiedoelen en elektrificatie paste mooi in de verduurzamingsplannen.
Zo’n e-boiler heeft naast verduurzaming nog andere voordelen. Zo is hij zeer betrouwbaar en snel op en af te regelen. Dat laatste is vooral handig met sterk fluctuerende stroomprijzen.”
Investering
Sitedirecteur Ferdinand Koster was dan ook verheugd toen hij groen licht kreeg van de Zuid-Afrikaanse eigenaar van de Maastricht Papermill. “Een investering van €6,5 miljoen is voor een papierfabriek een forse investering, maar gelukkig viel onze aanvraag net gunstig in de capex-plannen van het hoofdkantoor. Dat we daarbij konden gebruikmaken van de SDE++- regeling voor de onrendabele top was mooi meegenomen.
Netverzwaring
Inmiddels draait de e-boiler krap twee maanden naar tevredenheid. Daarvoor was wel een verzwaring nodig van de 8 MW-aansluiting op het netwerk van Enexis. Goorts: “We informeerden Enexis en TenneT al heel vroeg in het project over onze plannen. Enexis breidde de netcapaciteit dan ook uit naar 37 MW met mogelijkheden op termijn naar 50 MVA. Deze verhoging boven de 37 MW heeft te maken met ons plan om een tweede e-boiler te installeren.”
Batterij
Met de elektrificatiestap, fungeert de papierfabriek steeds meer als virtuele batterij. Koster: “TenneT kan onze WKC al inzetten als de netfrequentie uit de pas dreigt te lopen. Met een e-boiler kunnen we ook de onbalansmarkt-betreden. Onze fabriek kan daarmee steeds beter aanbodgestuurd produceren en aardgas inzetten als het duurzame elektriciteitsaanbod laag is. Het liefste produceren we natuurlijk zoveel mogelijk met duurzame elektriciteit. De toekomst moet uitwijzen of die groene stroom voldoende beschikbaar is om volgende stappen te nemen. Voor de langere termijn onderzoeken we dan nog ook of we kiezen voor een warmtepomp of toch de overstap naar waterstof maken.”
Steun
Koster heeft in ieder geval geen spijt van zijn keuzes: “Tot nog toe loopt de installatie naar tevredenheid en loont het leveren van flexcapaciteit. Of dat zo blijft, moet de toekomst uitwijzen. We hopen dan ook dat de Rijksoverheid mee blijft bewegen met de marktontwikkelingen om de papierindustrie te helpen te verduurzamen én concurrerend te blijven in het mondiale speelveld.”
Sappi Maastricht verduurzaamt verder
Sappi Maastricht is van plan weer grote stappen te zetten richting verduurzaming van hun productieprocessen. “Dit jaar installeren we een tweede e-boiler van 20 MW,” zegt Bram Goorts. "Eerst saneren we tijdelijk een oude gasgestookte installatie op die plek. Daarna willen we begin 2026 voor stoomopslag een stoomaccumulator plaatsen. Die kan ook dienst doen als virtuele batterij.”
“We houden de opties voor waterstof en warmtepompen open. We onderzoeken twee dingen. Eerst kijken we hoe we het droogproces bij de papiermachine efficiënter maken met een warmtepomp. Daarna onderzoeken we of we de warmtepomp flexibel kunnen inzetten op de energiemarkt. We denken dat een flexibele warmtepomp, samen met een e-boiler en thermische opslag, de beste optie is.
Flexibiliteit speelt een grote rol bij nieuwe investeringen van Sappi. "We willen slim inspelen op wisselende energieprijzen en beperkte netcapaciteit. Elektrificatieprojecten die bijdragen aan flexibiliteit krijgen daarom bij ons voorrang.”
De overheid kan bedrijven helpen bij hun verduurzaming door passende ondersteuning en regelgeving. Volgens Sappi Maastricht is een belangrijke stap het versnellen van vergunningsprocedures. “Daarnaast vinden we het belangrijk dat de overheid bedrijven ondersteunt bij het beter benutten van het netwerk. De overheid moet meer investeren in de uitbreiding ervan. Ook netwerktarieven moeten beter aansluiten op de groeiende vraag naar flexibiliteit.”
We hebben dit inspiratieverhaal geactualiseerd in maart 2025.
Wat vind jij van onze verhalen?
Help ons onze verhalen te verbeteren door onze vragenlijst in te vullen. Dit kost slechts 5-10 minuten.
Vul onze vragenlijst in